ماهیت و تبیین عقد بیع و شرایط دین مورد معامله

هدف از این پژوهش ماهیت و تبیین عقد بیع و شرایط دین مورد معامله مورد بررسی قرار می گیرد

دانلود پایان نامه رشته حقوق

ماهیت و تبیین عقد بیع و شرایط دین مورد معامله

مقدمه:

در گفتار اول بیع از لحاظ لغوی، مفهوم بیع در قرآن كریم و سپس تعریف بیع مطابق قانون مدنی ایران و برخی كشورها از جمله انگلستان و مصر و همچنین تعاریف ارائه شده دیگر توسط فقهای عظام ذكر و شرح مختصری داده می‌شود و در آخرباروشن شدن ماهیت آن، تعریف پیشنهادی از بیع ارائه می‌گردد.

لفظ بیع از نظر لغوی مصدر باع می‌باشد كه عبارتست از «مبادله مال به مال » مراد از كلمه اول مال مبیع و مراد از مال دوم در عبارت همان ثمن و عوض معامله است كه مشتری آنرا به بایع منتقل می‌كند .بیع در زبان فارسی به معنای خرید و فروش است و به همین دلیل از اضداد است. و غالباً از اخراج مبیع از تملك در مقابل ثمن اطلاق می‌گردد . اما بر «شراء» یعنی اخراج ثمن از تملك در مقابل مبیع نیز اطلاق می‌گردد. در حدیث منقول از پیامبر اكرم (ص) كه فرموده‌اند: «هیچیك از شما نباید هنگامی كه برادرش در حال بیع است در معامله او دخالت كند .»، در معنای شراء استعمال گردیده است زیرا معروف است كه زمانی كه مشتری اول در حال معامله و خرید كالا از بایع است مشتری دیگر با افزودن بر قیمت آن كالا در خرید مشتری اول دخالت می‌كند و لذا نهی بر مشتری واقع گردیده است نه بر بایع. بنابراین كلمه بیع در لغت از اضداد بوده و هم در مورد فروش و هم خرید كالاها به كار برده می‌شود« اما نباید از نظر دور داشت كه این كلمه در عرف بیشتر در مورد فروش یعنی فعلی كه توسط بایع صورت می‌گیرد استعمال می‌شود و این امر با توجه به این كه الفاظ حمل بر معانی عرفی آنها می‌باشد حائز اهمیت است و به همین دلیل است كه در عقد بیع اصالت با تملیك مبیع به شخص خریدار است و تملك امری فرعی است .»    

«عقد بیع از معدود عقودی است كه در قرآن چندین بار از آن یاد شده است » و چون این كتاب آسمانی مسائل را بطور كلی مطرح كرده، از اینرو الفاظ بیع را در معنای عام آن به كار برده، یعنی در مطلق مبادلات و دادوستد به كار رفته است.

   گاهی این لفظ در باب تفاعل به كار رفته است مثل (... و اشهدوا اذا تبایعتم ) یعنی هنگامی كه می‌خواهید خرید و فروش كنید بر معامله خود گواه بگیرید. و نیز در جای دیگر از قرآن بصورت مصدر به كار رفته است. مثل (... فاسعوا الی ذكرالله و ذروا البیع ) در این آیه لفظ بیع به عنوان مصدر و به معنای معاملات جزئی و كلی و تجاری به كار رفته است و كلیه معاملات و دادوستد را شامل می‌شود و یا در آیه (... احل الله البیع و حرموا الربا .... ) به عنوان مصدر همراه با الف و لام جنس به كار رفته است. در قرآن شراء كه لفظ مخالف بیع است به معنای بیع آمده است  و (شروه بثمن بخس دراهم معدوده ) او را به بهای اندك و به چند درهم فروختند. با این حال علیرغم ذكر این عقد در قرآن كریم بنا به صراحت اكثر فقهای عظام  بیع نه دارای حقیقت شرعی است و نه حقیقت متشرعه، بلكه بیع یك مفهوم عرفی است و ذكر آن در كتاب آسمانی دلالت بر امضای این عقد توسط شارع مقدس است. 

فهرست مطالب

مقدمه: 1

ماهیت عقد بیع و شرایط دین مورد معامله 2

مبحث اول شناخت عقد بیع 2

گفتار اول: تعریف و مفهوم بیع 3

بند اول: تعریف لغوی بیع 3

بند دوم: تعریف بیع در قرآن 4

بند سوم: تعریف قانون مدنی و نقائص آن 5

بند چهارم: تعاریف دیگر بیع و نقد آنها 16

بند پنجم :تعریف انتخابی بیع 25

گفتار دوم: امكان دین بودن مبیع 30

مبحث دوم: شرایط دین مورد معامله 36

گفتار اول: دین باید موجود و ثابت در ذمه باشد. 37

گفتار دوم: معین بودن دین و مدت آن 41

گفتار سوم: منفعت عقلایی دین 42

گفتار چهارم: مشروع بودن دین 43

منابع و مأخذ 44

برچسب ها : ماهیت و تبیین عقد بیع و شرایط دین مورد معامله , ماهیت عقد بیع , شرایط دین مورد معامله , شناخت عقد بیع , بیع در قرآن , امكان دین بودن مبیع , دانلود پایان نامه عقد بیع